Jak powszechnie wiadomo, hazard to nie tylko forma rozrywki, ale też jako zjawisko, które odsłania wiele o ludzkiej naturze. Pokazuje, jak człowiek radzi sobie w różnych, w tym często stresujących sytuacjach. Każda gra wiąże się z silnymi emocjami, na przykład obawą czy nadzieją. Sięgając po książki o hazardzie, odkryłem, że to temat znacznie głębszy niż tylko ruletka, poker czy automaty. To opowieści o strategiach, manipulacji oraz kontroli własnych uczuć.
W tym zestawieniu dzielę się tytułami, które szczególnie mnie wciągnęły. Niektóre z tych książek opowiadają o ludziach, którzy próbowali ograć system, inne pokazują hazard jako drogę do wykształcenia niezwykłych umiejętności. Wszystkie jednak łączy jedno: pozwalają zajrzeć za kulisy świata, którego centrum stanowią kasyna.
7 książek o hazardzie
Każdego dnia tysiące graczy na całym świecie loguje się na popularne kasyna online w Polsce lub odwiedza naziemne ośrodki w poszukiwaniu rozrywki. Przedstawię teraz siedem książek na temat hazardu, w których opisane są mechanizmy, z jakimi osoby takie mogą się zetknąć. Zawierają one nie tylko charakterystykę świata gier i automatów, ale przede wszystkim stanowią podróż po ludzkiej psychice.
Bringing Down the House
Pełny tytuł tego dzieła to “Bringing Down the House: The Inside Story of Six MIT Students Who Took Vegas for Millions”. Książka ta została opublikowana w 2003 roku. Jej autorem jest amerykański pisarz specjalizujący się w literaturze non-fiction, Ben Mezrich. Dzieło opisuje historię grupy studentów i absolwentów MIT, którzy dzięki zaawansowanej strategii liczenia kart w blackjacku wygrywali duże pieniądze w kasynach w Las Vegas.
Książka ukazuje nie tylko mechanikę gry hazardowej, ale też stres, ryzyko oraz napięcie związane z prowadzeniem nie do końca legalnych działań. Autor łączy fakty z narracją w ten sposób, że tę historię czyta się jak thriller. Dzieło warto przeczytać, aby poznać świat hazardu od kuchni, zrozumieć potęgę matematyki i sprytu oraz przekonać się, iż nawet najlepiej zabezpieczony system można w jakiś sposób obejść.
The Biggest Bluff
Książka “The Biggest Bluff: How I Learned to Pay Attention, Master Myself, and Win” została opublikowana w 2020 roku. Jej autorką jest rosyjsko-amerykańska pisarka i psycholog Maria Konnikova. Książka opisuje jej własną historię od punktu, kiedy nie znała nawet zasad pokera do momentu, w którym na profesjonalnych turniejach występowałą jako zawodniczka i grała o wysokie stawki, mając na koncie dość duże zdobycze pieniężne.
Całą wiedzę na temat gry uzyskała od Erika Seidela, zawodowego pokerzysty, członka Poker Hall of Fame. Konnikova w swoim dziele przedstawiła nie tylko świat hazardu, ale także spostrzeżenia dotyczące psychologii decyzji, roli szczęścia i umiejętności oraz znaczenia samokontroli. Warto przeczytać tę pozycję, gdyż autorka wykorzystała grę jako metaforę do analizy ludzkich zachowań i podejmowania decyzji w obliczu niepewności.
Fortune’s Formula
Kolejna pozycja na liście to “Fortune's Formula: The Untold Story of the Scientific Betting System That Beat the Casinos and Wall Street”. Jej autorem jest amerykański pisarz William Poundstone. Po raz pierwszy została opublikowana w 2006 roku. Opowiada historię opracowania w Bell Labs w 1956 roku tzw. kryterium Kelly’ego przez Johna L. Kelly’ego Jr. oraz Claude’a Shannona. Była to matematyczna formuła służąca do maksymalizacji długoterminowego wzrostu kapitału poprzez optymalne zarządzanie ryzykiem.
Teoria ta została wykorzystana przez Shannona oraz innego matematyka Edwarda Thorpa do ogrania kasyn w Las Vegas oraz osiągnięcia sukcesów na giełdzie na Wall Street. W związku z tym książka “Fortune’s Formula” nie jest tylko opowieścią o matematyce i hazardzie, ale też o ludziach, którzy dzięki inteligencji i odwadze zrewolucjonizowali świat finansów. Ukazane są w niej dokładnie także ciemniejsze strony tej historii, czyli to, jak wiedza matematyczna może być wykorzystana do manipulacji rynkiem.
Soccernomics
Książka “Soccernomics” została opublikowana pierwotnie w 2009 roku. Doczekała się kilku edycji, ostatniej w 2022 roku, która uwzględniła wątki między innymi wpływu pandemii na rozgrywki piłkarskie, rozwoju piłki kobiecej i fiaska Superligi. Autorami tego dzieła są Simon Kuper i Stefan Szymański. Doczekało się ono także swojego tłumaczenia na język polski pod tytułem “Futbonomia”.
Książka analizuje piłkę nożną przez pryzmat danych i ekonomii. Nie jest literaturą o hazardzie, ale porusza wiele kwestii istotnych dla osób interesujących się zakładami bukmacherskimi. Wśród nich znajdują się wątki, takie jak: jakie drużyny są niedoceniane przez rynek; czy wynik meczu da się przewidzieć na podstawie danych statystycznych; dlaczego bogate kluby nie zawsze wygrywają. W związku z tym jest to pozycja dla fanów piłki nożnej, którzy chcą zrozumieć mechanizmy rządzące tym sportem poza boiskiem.
A Man for All Markets
Książka “A Man for All Markets: From Las Vegas to Wall Street, How I Beat the Dealer and the Market” została wydana w 2017 roku. Jej autorem jest Edward Thorp, czyli amerykański matematyk, który zasłynął jako pionier w dziedzinie zastosowania teorii prawdopodobieństwa i kryterium Kelly’ego w hazardzie i finansach. Jego historia była przedmiotem wspomnianej już wyżej “Fortune’s Formula” Poundstone’a.
Thorp w swojej książce opisuje drogę, którą przebył od matematycznych analiz gier hazardowych do sukcesów na Wall Street. Co ciekawe, wraz z C. Shannonem stworzył jeden z pierwszych komputerów noszonych. Pomagał mu w przewidywaniu wyników ruletki. Z kolei metody inwestycyjne oparte na analizie statystycznej przyniosły mu renomę pioniera wśród “quantów” w świecie finansów. Książkę mogę polecić ze względu na ciekawą historię i jako przewodnik po strategiach zarządzania ryzykiem w hazardzie i na giełdzie.
The Greatest Gambling Story Ever Told
Książka o pełnym tytule “The Greatest Gambling Story Ever Told: A True Tale of Three Gamblers, the Kentucky Derby, and the Mexican Cartel” została opublikowana w 2020 roku. Jej autorem jest amerykański pisarz Mark Paul. Jego dzieło opowiada historię trzech przyjaciół, którzy postanowili postawić wszystko na jedną kartę, obstawiając zwycięstwo klaczy Winning Colors w Kentucky Derby 1988. Ze względu na ograniczenia w zakładach bukmacherskich w USA, zdecydowali się na zawarcie zakładu w Tijuanie w Meksyku.
Nie mieli oni świadomości, że trafiają w sam środek operacji prowadzonej przez kartel narkotykowy. Warto dodać, że książka jest z gatunku non-fiction. Łączy w sobie świat wyścigów konnych, hazardu i powiązań z meksykańskimi przestępcami. Ukazuje także, jak cienka jest granica pomiędzy sukcesem a katastrofą w świecie wielkich pieniędzy i nielegalnych interesów. Warto ją przeczytać, ponieważ przez wszystkie strony historia trzyma w napięciu czytelnika.
Thinking in Bets
Kolejna książka w zestawieniu to “Thinking in Bets: Making Smarter Decisions When You Don’t Have All the Facts”. Ukazała się po raz pierwszy w 2017 roku. Jej autorką jest Annie Duke. W przeszłości była uznaną profesjonalną pokerzystką. Zdobyła złotą bransoletkę podczas World Series of Poker w 2004 roku. Po zakończeniu kariery została konsultantką i mówczynią specjalizującą się w strategiach podejmowania decyzji.
Autorka w książce dzieli się swoim doświadczeniem wyniesionym z turniejów pokerowych w celu pokazania, jak postępować w sytuacjach niepewnych. Podkreśla, że wiele decyzji w życiu przypomina hazard, gdzie nie ma wszystkich danych, a wyniki częściowo zależą od szczęścia. Dzieło oferuje praktyczne narzędzia do poprawy procesu decyzyjnego. Powinno zaciekawić osoby, które chcą poprawić swoje umiejętności w tej materii, niezależnie od wykonywanego zawodu i roli społecznej.
Książki o hazardzie po polsku
Hazard jest tematem, który fascynuje autorów i czytelników. Nic więc dziwnego, że i w polskiej literaturze nie brakuje pozycji, które opisują tę materię. Książki te nie tylko dostarczają rozrywki, ale też ukazują mechanizmy hazardu i jego wpływu na życie człowieka. Poniżej zostaną przedstawione dzieła polskich autorów, które poruszają tę tematykę:
- “Hazard” Joanny Chmielewskiej – książka została wydana w 2005 roku. Autorka dzieliła się w niej swoimi spostrzeżeniami z kasyn w całej Europie. Można stwierdzić, że dzieło jest humorystycznym poradnikiem jak przetrwać w świątyniach hazardu, zawierającym anegdoty oraz praktyczne porady dla graczy.
- “Wirus Hazardu. Pierwsze rozdanie” Łukasza Rzadkowskiego – książka ukazała się w 2024 roku. Łączy w sobie elementy science-fiction oraz thrillera. Akcja toczy się w warszawskim kasynie, gdzie tajemniczy wirus przejmuje kontrolę nad maszynami do gier, siejąc chaos i zagrożenie. Autor oferuje spojrzenie na środowisko hazardowe stosując metafory.
- “Sekrety szulerów” Przemysława Słowińskiego – książka została wydana w 1999 roku. Opisuje historie oszustów karcianych oraz metody ich działania. Publikacja ukazuje również mechanizmy psychologiczne wykorzystywane przez tytułowych szulerów.
Powyższe dzieła wskazują na fakt, że tematyka hazardu jest poruszana także przez polskich autorów. Wydaje się więc, że ta dziedzina również i w tym kraju zaczyna cieszyć się zainteresowaniem czytelników.
Podsumowanie
Hazard to temat, który z pozoru może wydawać się prosty, jednak po lekturze wielu książek mu poświęconych dostrzegam, jak bardzo złożony i fascynujący jest to świat. Każda z przedstawionych pozycji pokazuje inną perspektywę: od matematycznych strategii, przez psychologiczne aspekty ryzyka, aż po osobiste historie ludzi, którzy próbowali przechytrzyć system lub po prostu lepiej zrozumieć samych siebie.
Moim zdaniem książki o hazardzie to nie tylko literatura dla graczy czy fanów kasyn. To przede wszystkim opowieści o decyzjach podejmowanych w warunkach niepewności, o ludzkich słabościach, sile umysłu i konsekwencjach, jakie niosą nawet pozornie błahe wybory. Dlatego tak bardzo cenię te pozycje i zachęcam do ich przeczytania.
Autor: Jan Kowalczyk, Znaki.fm.
